Tìm Hiểu Lời Chúa Lễ Mình Máu Thánh Chúa Kitô, Năm B

 Hôm nay là lễ trọng Mình và Máu Thánh Chúa Kitô. Lễ này còn được gọi là lễ kính Mình Thánh Chúa Kitô (Corpus Christi), hôm nay chúng ta tôn kính thân thể Chúa Kitô, cả trong Bí tích Thánh Thể và trong Giáo hội. Mình Thánh Chúa Kitô mời gọi chúng ta sống với Chúa Kitô, bước đến với Người, và quỳ gối trước sự hiện diện thần linh của Người (Nghi thức cử hành Phụng vụ của Tòa Thánh, 21 tháng sáu, 2011).

BÀI ĐỌC 1: St 14,18-20

Ông Melchisêđê chúc phúc

Ông Melchisêđê là một nhân vật bí ẩn trong lịch sử, là vua của thành Salem. Không tung tích ông đột nhiên xuất hiện để chào đón ông Ápram và chúc phúc cho ông. Để biết ơn, ông Ápram tặng ông Melchisêđê một phần mười chiến lợi phẩm mà ông vừa giành được trong trận chiến. Đề cập duy nhất khác về Melchisêđê trong Cựu Ước là trong Thánh vịnh 110, nơi ông là tư tế-vua của Giêrusalem. Những câu đầu tiên của Thánh vịnh này thường được dùng trong Tân Ước để chỉ sự tôn vinh Chúa Kitô ngự bên hữu Đức Chúa Cha lúc phục sinh: “Bên hữu Cha đây, Con lên ngự trị, để rồi bao địch thù, Cha sẽ đặt làm bệ dưới chân con.” Như vậy, trong Tân Ước, toàn bộ thánh vịnh này được hiểu về Chúa Kitô, và trong thư gửi tín hữu Hipri, câu “Con là tư tế theo phẩm hàm Melchisêđê” (nguyên văn chỉ vị tư tế-vua của thành Giêrusalem) được hiểu là chỉ chức tư tế của Chúa Kitô. Chúa Kitô là một vị tư tế không thuộc dòng dõi Aarôn, nhưng thuộc dòng dõi Melchisêđê. Bức thư còn lập luận thêm từ sự kiện ông Melchisêđê chúc phúc cho ông Ápram rằng, chức tư tế của Melchisêđê cao hơn chức vụ của Ápram và Aarôn. Vì vậy, bằng cách trình bày mối liên quan này trong bài đọc thứ nhất, chúng ta đang cử hành chức tư tế của Chúa Kitô, cao hơn chức tư tế của Luật cũ.

ĐÁP CA: Tv 110,1-4

Đấng Messia là Vua và Tư tế

1-3 Lên ngôi vua

Đức Chúa là tên riêng Thiên Chúa của Israel; Chúa Thượng (adonai) có lẽ ám chỉ đến nhà vua. Cảnh lên ngôi khá ấn tượng. Chính Thiên Chúa đã đặt vua ở vị trí danh dự tối thượng, bên hữu Thiên Chúa. Dưới chân vua là kẻ thù của ông, được Chúa đặt ở đó. Từ Sion, ngọn núi mà thành Giêrusalem đứng trên đó, vua cai trị mọi quốc gia. Dấu vết của hệ tư tưởng hoàng gia Cận Đông cổ đại có thể được nhìn thấy khi đề cập đến mối quan hệ cha con giữa thần linh và vua loài người. Hình ảnh ẩn dụ về buổi hừng đông rất giàu hàm ý. Nó có thể nói đến nguồn gốc thần linh của sự cai trị của nhà vua, sự tươi mới của quyền bính, hoặc sự khai sáng do vị vua này mang lại. Quả thực đây là một sấm ngôn, nó sẽ mang lại sự hợp pháp về mặt tôn giáo cho vua và sự cai trị của ông.

4 Phẩm giá tư tế

Một lời sấm thứ hai ban tặng phẩm giá tư tế cho nhà vua. Tên Melchisêđê xuất phát từ tiếng Hipri, melek (vua) và zedek (người công chính). Việc nhà vua sẽ hoạt động như thế nào với tư cách là tư tế có lẽ không quan trọng bằng mối liên hệ được tạo ra giữa người cai trị ở Giêrusalem và các truyền thống tôn giáo trước đó (x. St 14,18; Is 11,1-5).

Thánh vịnh này được dùng trong thánh lễ hôm nay bởi vì chính Chúa Kitô là Thượng Tế đã hiến dâng Thân Thể và Máu Người làm của lễ hi sinh cho chúng ta (x. GLHTCG 659, 1536-1537).

BÀI ĐỌC 2: 1 Cr 11,23-26

Bữa ăn của Chúa

Theo một số quan điểm, đây là một trong những đoạn văn quý giá nhất của Tân Ước. Trước hết, các động từ “lãnh nhận” và “truyền lại” là các thuật ngữ riêng của quá trình truyền miệng của các giáo sĩ Do Thái. Chúng cho thấy điều Phaolô sắp nói là một phần của truyền thống được bảo tồn trong cộng đồng Kitô hữu. Thứ hai, nó cho chúng ta thấy rằng sự cử hành nghi thức này được xem là để mang lại cho những người tham gia sự thông phần vào cái chết và sự phục sinh của Chúa Giêsu – dù xứng đáng hay không xứng đáng. Và mục đích của Phaolô là nhắc nhở người Côrintô tham gia bữa ăn Thánh Thể mà không có thái độ nghiêm túc. Thứ ba, nó cho thấy một số khía cạnh quý giá nhất của bữa ăn Thánh Thể: đó là việc đóng ấn giao ước mới trong chén máu của Chúa Kitô, giao ước đó mang lại cho mỗi cá nhân sự kết hợp với Chúa Cha được thực hiện bởi cái chết của Chúa Kitô. Thứ bốn, như chính lời của Phaolô khiển trách tín hữu Côrintô về việc họ chia rẽ và ích kỷ khi tham dự Bí tích Thánh Thể, họ coi nó như một bữa ăn bình thường, không quan tâm đến nhu cầu của người khác, thì đó cũng là một lời nhắc nhở chúng ta rằng Bí tích Thánh Thể là việc cử hành Mình Máu Chúa Kitô, trong đó tất cả chúng ta hiệp nhất trong tình yêu và xây dựng cho nhau. Đây có thực sự là điều nhắc nhở chúng ta tham dự Thánh lễ Chúa nhật không?

TIN MỪNG: Lc 9,1 lb-17

Phép lạ hóa bánh

Trình thuật Tin Mừng mở đầu bằng một câu tóm tắt về sứ vụ của Chúa Giêsu: Người rao giảng về triều đại Thiên Chúa và chữa lành bệnh tật cho dân chúng. Nếu lời rao giảng của Người không thu hút được đám đông, thì việc chữa lành chắc chắn đã thu hút nhiều người. Dù sao đi nữa, mọi người từ các tầng lớp xã hội đã tụ tập xung quanh Người, và như chúng ta thấy trong câu chuyện này, đến lúc họ cần được giải tán. Đó là vào cuối ngày, thời điểm mà theo thông lệ bữa ăn chính thường được dùng. Bối cảnh là một nơi hẻo lánh, vắng vẻ nhưng đủ gần với các khu vực đông dân cư mà nhóm Mười Hai có thể gợi ý để mua thực phẩm và tìm được chỗ ở ở đó. Họ không thể hình dung được những gì Chúa Giêsu sắp thực hiện.

Năm cái bánh và hai con cá hẳn không phải là nhiều cho bữa ăn đối với Chúa Giêsu và Nhóm Mười Hai, lại càng là quá ít đối với đám đông được cho là đã tụ tập vào dịp này. Tuy nhiên, đó là chế độ ăn mà các môn đệ được bảo phải phân phối. Đám đông chắc hẳn bao gồm cả phụ nữ và trẻ em, nhưng số lượng của họ dường như không khiến người kể chuyện là Luca quan tâm. Ông chỉ đề cập đến số đàn ông. Hành động của Chúa Giêsu đối với thức ăn rất ngắn gọn nhưng có ý nghĩa. Người dâng lời chúc tụng, bẻ ra và trao cho môn đệ để các ông dọn ra cho đám đông. Cung giọng thánh thể ở đây rất rõ ràng. Lời cầu nguyện trên thức ăn có lẽ là một lời tạ ơn hơn là một lời chúc. Nếu đó là lời chúc phúc điển hình của người Do Thái thời bấy giờ, thì nó có thể giống như sau: “Chúc tụng Đức Chúa là Chúa chúng con, Đấng cai trị hoàn vũ, Đấng làm ra bánh từ đất đai” (Ber 6,1).

Thật khó để biết liệu Chúa Giêsu lịch sử có thực sự nói những lời này hay không và nếu có, thì liệu nó có được thực hiện với ý hướng về Bữa Tiệc Ly của Người hay không, mà chính nó là một hình ảnh báo trước về bữa tiệc thiên sai cuối cùng. Tuy nhiên, chúng ta có thể chắc chắn rằng tác giả Tin Mừng muốn những mối liên hệ này được thực hiện. Đoạn văn nhắc lại các truyền thống cho ăn khác mà chắc hẳn đã được gợi nhớ đến vào dịp này. Rõ ràng nhất là sự cho ăn kỳ diệu trong hoang địa bằng manna (x. Xh 16,15). Cũng có một câu chuyện trong các phép lạ của tiên tri Êlisê, ở đó ông cho một đám đông nhỏ hơn ăn những chiếc bánh lúa mạch, một số còn dư (x. 2 V 4, 42-44). Phép lạ trong nơi hoang vắng được mô tả trong Tin Mừng hôm nay dường như đã tập hợp lại những truyền thống trong quá khứ cũng như những kỳ vọng về tương lai, tất cả đều hướng đến bữa tiệc cánh chung vào thời cuối cùng.

Một chi tiết đôi khi bị bỏ qua trong trình thuật cho ăn này mà có thể ám chỉ bữa ăn cuối cùng đó. Có một truyền thống trong truyền thuyết của người Do Thái về ngày tận thế, mà khi đó cả những con thú của sự hỗn mang nguyên thủy, đã được khuất phục, cũng sẽ được phục vụ trong bữa tiệc cánh chung. (Việc tiêu diệt kẻ thù cuối cùng như vậy khá phổ biến trong văn học thần thoại). Những con thú này là quái vật biển Bơhêmốt (x. Gióp 40,15) và con Giao long (x. Gióp 41,1; Tv 104,26). Có phải chỉ là ngẫu nhiên mà trình thuật Tin Mừng mang sắc thái cánh chung này lại thêm cá vào thực đơn không?

Không thể bỏ qua vai trò của các tông đồ. Họ thực sự là những người mà qua đó đám đông cảm nhận được tính hào phóng của Chúa Giêsu. Họ phân phát thức ăn và, chắc chắn thu lại những gì còn dư vào mười hai giỏ. Tác giả Tin Mừng cho thấy điều này là Chúa Giêsu cung cấp cho dân Người thông qua trung gian là Hội Thánh.

Trong những năm qua, đã có nhiều nỗ lực giải thích điều gì thực sự đã xảy ra trong sự kiện này. Có phải thực sự thực phẩm đã được nhân lên? Hay mọi người đã đưa các đồ ăn dự phòng của riêng họ ra và chia sẻ với những người khác? Bất kỳ nỗ lực nào để giải thích phép lạ đều hoàn toàn trật với ý chính của câu chuyện. Ý nghĩa nhiều cấp độ của nó nằm ở mức độ phong phú kỳ diệu mà Thiên Chúa cung cấp cho con người qua Chúa Giêsu.

—

THAM KHẢO SÁCH GIÁO LÍ CỦA HỘI THÁNH CÔNG GIÁO

+  GLHTCG 790, 1003, 1322-1419: Bí tích Thánh Thể

+  GLHTCG 805, 950, 2181-2182, 2637, 2845: Thánh Thể và sự hiệp thông giữa các tín hữu

+  GLHTCG 1212, 1275, 1436, 2837: Thánh Thể là lương thực thiêng liêng

Lm. Giuse Ngô Quang Trung