CÁI ĐÚNG VÀ CÁI ĐẸP TRONG TRUYỀN GIÁO

Chủ nhật - 04/07/2021 00:21

Đức Giám mục GB. Bùi Tuần

Trong lịch sử Hội Thánh có hai hình ảnh linh mục được đề cao.
Hình ảnh thứ nhất phát xuất từ thần học Công đồng Trentô và từ nền tu đức suy tôn chức thánh của thế kỷ XVII, đó là hình ảnh linh mục, người tế lễ. Hình ảnh này dựa trên lời Đức Kitô đã phán dạy các tông đồ xưa : “Các con hãy làm việc này để nhớ đến Thầy” (Lc 22,19).
Hình ảnh thứ hai phát xuất từ thần học Công đồng Vatican II và từ nền tu đức dấn thân hiện nay, đó là hình ảnh linh mục, người truyền giáo. Hình ảnh này dựa trên lời Đức Kitô đã truyền dạy các tông đồ xưa: “Các con hãy đi giảng cho mọi dân,… Hãy dạy cho họ những điều Thầy đã dạy cho các con” (Mt 28,19).
Trong một Giáo Hội coi truyền giáo là bản tính và là ưu tiên số một của mình, thì hình ảnh thứ hai về linh mục đang trở thành một hình ảnh thân thương, trong đó truyền giáo được coi là đặc điểm đáng quan tâm nhất nơi thiên chức linh mục. Cũng từ đó người ta có quyền đánh giá từng linh mục theo nhiệt tình truyền giáo, khả năng truyền giáo, hoạt động truyền giáo, lãnh đạo truyền giáo và kết quả truyền giáo.
Một cái nhìn truyền giáo như thế về Hội Thánh nói chung và về linh mục nói riêng sẽ lan sang các lãnh vực khác của tôn giáo, như tu sĩ, giáo dân, phượng tự, giáo lý, thánh đường, sách báo đạo. Tất cả sẽ phải có tính cách truyền giáo. Và vì thế tất cả sẽ phải có khả năng giới thiệu với mọi người cái đúng chân lý Phúc Âm, cái đúng tình yêu Thiên Chúa, cái đúng dung mạo Đức Kitô.
Để những cái đúng ấy dễ được truyền đạt, dễ được tiếp thu, dễ được chấp nhận, chúng cần đi đôi với cái đẹp. Cái đẹp của nghệ thuật, cái đẹp của trí thức, cái đẹp của phong cách, cái đẹp của văn hóa, cái đẹp của bản sắc dân tộc, cái đẹp của đạo đức.
Kinh nghiệm cho thấy có những cái đúng khó hiểu, tưởng sẽ khó được chấp nhận, nhưng đã rất được hâm mộ, bởi chúng đã được giới thiệu qua những vẻ đẹp có sức thu hút. Trái lại có những cái đúng dễ hiểu, tưởng sẽ dễ được chấp nhận và thực hiện, nhưng đã bị coi thường và chối bỏ, bởi vì chúng đã được trình bày qua hình thức thiếu những vẻ đẹp cần thiết.
Đối với người thời nay, cái đẹp là một yếu tố quan trọng của cuộc sống và trong các tương quan. Hình ảnh đẹp thường có sức thu hút hơn tư tưởng đúng. Chúng ta hãy xem nhà thờ này và thánh lễ hôm nay. Biết bao vẻ đẹp đang nâng tâm hồn chúng ta lên. Từ vẻ đẹp về môi trường, về kiến trúc, về nghi thức, về thánh ca, cho đến vẻ đẹp về tinh thần huynh đệ, thái độ trật tự, phong cách cầu nguyện.
Nếu việc thờ tự không được thực hiện với những vẻ đẹp, và nếu những chân lý Phúc Âm không được giới thiệu với những vẻ đẹp, thì sức thu hút sẽ rất yếu, sức làm chứng sẽ bị suy giảm, sự gặp gỡ với Chúa và với con người sẽ ít được trân trọng.
Thực tế truyền giáo có nhiều vẻ đẹp. Những vẻ đẹp đáng kể nhất ở đây phải là sự hài hòa giữa cái cũ và cái mới, giữa truyền thống và sáng tạo, giữa nói và làm, giữa các giá trị đạo và các giá trị đời, nhất là giữa lý trí mang chân lý Phúc Âm và trái tim giàu bác ái khiêm nhường. Tất cả những vẻ đẹp này đang hỗ trợ cho việc truyền giáo. Chúng là những phương tiện thích hợp để chuyên chở Tin Mừng vào tâm hồn người thời nay.
Thời nay, nhiều khi nhiều nơi việc truyền giáo đã bị cản trở, hoặc đã không sinh kết quả. Có nhiều căn do khác nhau, trong đó có sự thiếu vẻ đẹp. Biết bao trường hợp, nguyên do chính của thất bại không phải vì không nói lên đủ cái đúng, nhưng nói đủ cái đúng mà thiếu vẻ đẹp. Chẳng hạn khi cái đúng tôn giáo lại được tuyên xưng, loan truyền với thái độ tự phụ, hẹp hòi, độc tôn, độc đoán, phô trương quyền lực, chia rẽ cộng đoàn. Tức là thiếu vẻ đẹp đạo đức!
Cái đúng tôn giáo đi đôi với cái đẹp, nhất là cái đẹp đạo đức sẽ tạo nên được những hình ảnh hấp dẫn, những bầu khí lôi cuốn, những môi trường thu hút, để dẫn con người vào Nước Trời, đồng thời cũng để giúp con người sống tốt chính đời sống công dân của mình trong một Quê Hương rất cần những cái đúng và những cái đẹp.
Với những nhận thức trên đây, chúng ta cảm tạ Chúa vì những cái đúng và những cái đẹp trong giáo xứ chúng ta, trong Hội Thánh chúng ta, trong Quê Hương chúng ta. Chúng ta cầu nguyện cho đường hướng truyền giáo của chúng ta được luôn đúng mà đẹp.