Anh chị em thân mến,
Nơi thiêng liêng này đưa chúng ta trở về với nguồn gốc của mình, cội nguồn công trình của Thiên Chúa, nơi khai sinh các tôn giáo của chúng ta. Tại đây, nơi tổ phụ Abraham đã sống, chúng ta dường như đã trở về nhà. Chính tại đây, Abraham đã nghe thấy tiếng gọi của Thiên Chúa; chính từ đây, ông bắt đầu một cuộc hành trình làm thay đổi lịch sử. Chúng ta là thành quả của tiếng gọi đó và cuộc hành trình đó. Thiên Chúa yêu cầu Abraham ngước nhìn bầu trời và đếm các vì sao (xem Sáng Thế Ký15: 5). Ở những ngôi sao đó, ông đã thấy lời hứa của con cháu mình; ông đã nhìn thấy chúng ta. Ngày nay, chúng ta, những người Do Thái giáo, Kitô giáo và Hồi giáo, cùng với anh chị em của chúng ta thuộc các tôn giáo khác, tôn vinh Tổ phụ Abraham của chúng ta bằng cách làm như ông đã làm: chúng ta nhìn lên bầu trời và chúng ta hành trình trên trái đất.
Chúng ta nhìn lên trời. Hàng ngàn năm sau, khi chúng ta nhìn lên cũng bầu trời này, những ngôi sao đó sẽ xuất hiện. Chúng xua tan những đêm tăm tối nhất bởi vì chúng cùng nhau tỏa sáng. Do đó, bầu trời truyền đi một thông điệp về sự hiệp nhất: Đấng Toàn Năng ở trên mời gọi chúng ta đừng bao giờ tách mình khỏi những người lân cận. Sự khác biệt của Thiên Chúa là hướng chúng ta về phía người khác, đối với anh chị em của chúng ta. Tuy nhiên, nếu chúng ta muốn duy trì tình huynh đệ, chúng ta không được đánh mất bầu trời. Xin cho chúng ta - con cháu của Abraham và những người đại diện của các tôn giáo khác nhau - ý thức được rằng, trên hết, chúng ta có vai trò này: giúp anh chị em chúng ta ngước mắt lên trời và cầu nguyện. Chúng ta ai nấy đều cần điều này bởi vì chúng ta không tự cung tự cấp được. Con người không toàn năng; chúng ta không thể tự mình thực hiện. Nếu loại trừ Thiên Chúa, kết cục chúng ta sẽ thờ phượng những thứ trên trái đất này. Của cải thế gian, khiến nhiều người không còn quan tâm đến Thiên Chúa và những người khác, không phải là lý do tại sao chúng ta hành trình trên trái đất. Chúng ta ngước mắt lên trời để nâng mình lên khỏi vực sâu của sự phù phiếm; chúng ta phụng sự Thiên Chúa để thoát khỏi sự nô lệ cho cái tôi của mình, bởi vì Thiên Chúa thúc giục chúng ta yêu thương. Đây là tín ngưỡng đích thực: thờ phượng Thiên Chúa và yêu mến tha nhân. Trong thế giới ngày nay, vốn thường quên hoặc trình bày những hình ảnh méo mó về Đấng Tối Cao, các tín đồ được kêu gọi để làm chứng cho lòng nhân từ của Người, để thể hiện mối liên hệ cha con của Người qua tình huynh đệ của chúng ta.
Từ nơi này, nơi đức tin được sinh ra, từ mảnh đất của tổ phụ Abraham, chúng ta hãy khẳng định rằng Thiên Chúa nhân từ và tội phạm thượng là xúc phạm danh Người bằng cách ghét bỏ anh chị em của chúng ta. Sự thù địch, chủ nghĩa cực đoan và bạo lực không được sinh ra từ trái tim tôn giáo: chúng là sự phản bội tôn giáo. Tín đồ chúng ta không thể im lặng khi khủng bố lộng hành tôn giáo; thực sự, chúng ta được gọi một cách rõ ràng để xóa tan mọi hiểu lầm. Chúng ta đừng để ánh sáng của bầu trời bị lu mờ bởi những đám mây hận thù! Những đám mây đen của khủng bố, chiến tranh và bạo lực đã hoành hành trên đất nước này. Tất cả các cộng đồng dân tộc và tôn giáo của nó đã phải chịu đựng. Đặc biệt, tôi muốn đề cập đến cộng đồng Yazidi, nơi đã thương tiếc cái chết của nhiều người đàn ông và chứng kiến hàng nghìn phụ nữ, trẻ em gái và trẻ em bị bắt cóc, bán làm nô lệ, bị bạo hành thể xác và cưỡng bức cải đạo. Hôm nay, chúng ta hãy cầu nguyện cho những người đã chịu đựng những đau khổ này, cho những người vẫn đang bị phân tán và bị bắt cóc, để họ sớm được trở về nhà. Và chúng ta hãy cầu nguyện rằng tự do lương tâm và tự do tôn giáo sẽ được mọi nơi công nhận và tôn trọng; đây là những quyền căn bản, bởi vì chúng khiến chúng ta tự do chiêm ngưỡng bầu trời mà chúng ta đã được tạo ra.
Khi khủng bố xâm chiếm miền bắc của đất nước thân yêu này, nó đã tự ý phá hủy một phần di sản tôn giáo tráng lệ, bao gồm các nhà thờ, tu viện và nơi thờ tự của nhiều cộng đồng khác nhau. Tuy nhiên, ngay cả trong thời điểm đen tối đó, một số ngôi sao vẫn tiếp tục tỏa sáng. Tôi nghĩ về những thiện nguyện viên Hồi giáo trẻ tuổi của Mosul, những người đã giúp sửa chữa các nhà thờ và tu viện, xây dựng tình hữu nghị huynh đệ trên đống đổ nát của hận thù, và những người Kitô giáo và Hồi giáo ngày nay đang cùng nhau khôi phục các đền thờ và nhà thờ. Giáo sư Ali Thajeel cũng nói về sự trở lại của những người hành hương đến thành phố này. Điều quan trọng là phải hành hương đến những nơi linh thiêng, vì đó là dấu chỉ đẹp nhất trên trái đất về sự khao khát bầu trời của chúng ta. Vì vậy, yêu mến và bảo vệ những nơi thánh thiêng là một điều cần thiết hiện sinh, để tưởng nhớ tổ phụ Abraham, người ở nhiều nơi khác nhau đã nâng lên bàn thờ trên trời của Chúa (xem Sáng 12: 7.8; 13:18; 22: 9). Cầu xin Tổ phụ vĩ đại giúp chúng ta biến những nơi thiêng liêng của chúng ta thành ốc đảo bình an và gặp gỡ cho tất cả mọi người! Nhờ lòng trung thành với Thiên Chúa, Abraham đã trở thành ân phước cho muôn dân (xem Sáng 12: 3); Ước gì sự hiện diện của chúng ta ở đây hôm nay, theo bước chân của ông, là một dấu hiệu của phước lành và hy vọng cho Iraq, cho Trung Đông và cho toàn thế giới. Trời đã không làm hao mòn mặt đất: Thiên Chúa yêu thương mọi người, những người con gái và con trai của Người! Chúng ta đừng bao giờ mệt mỏi khi nhìn lên trời, nhìn lên những vì sao mà vào thời của ông, tổ phụ Abraham của chúng ta đã chiêm ngưỡng.
Chúng ta hành trình trên trái đất. Đối với Abraham, việc nhìn lên trời, thay vì chỉ là một sự phân tâm, là một động lực để hành trình trên đất, đặt ra con đường mà qua con cháu của ông, sẽ dẫn đến mọi lúc và mọi nơi. Tất cả bắt đầu từ đây, với Chúa, Đấng đã mang ông ra khỏi Ur (x. St 15: 7). Cuộc hành trình của ông là một cuộc hành trình ra bên ngoài, một cuộc hành trình bao gồm những hy sinh. Abraham phải rời bỏ đất đai, nhà cửa và gia đình của mình. Tuy nhiên, bằng cách từ bỏ gia đình riêng của mình, ông đã trở thành cha của một gia đình các dân tộc. Một điều gì đó tương tự cũng xảy ra với chúng ta: trong cuộc hành trình của chính chúng ta, chúng ta được kêu gọi bỏ lại những ràng buộc và quyến luyến, bằng cách giữ chúng ta khép kín trong nhóm của chúng ta, ngăn cản chúng ta chào đón tình yêu vô bờ bến của Thiên Chúa và không coi người khác là anh chị em của mình. Chúng ta cần phải vượt ra khỏi chính mình, bởi vì chúng ta cần sự tương tác. Đại dịch đã khiến chúng ta nhận ra rằng “không ai tự cứu được mình” (Fratelli tutti, 54 tuổi). Tuy nhiên, sự cám dỗ để rút lui khỏi người khác là không bao giờ kết thúc, đồng thời chúng ta biết rằng “khái niệm “mỗi người vì bản thân mình” sẽ nhanh chóng biến chất thành một thứ miễn phí cho tất cả, điều đó còn tồi tệ hơn bất kỳ đại dịch nào” (sđd., 36). Giữa những thử thách mà chúng ta đang trải qua, sự cô lập như vậy sẽ không cứu được chúng ta. Cũng không phải chạy đua vũ trang hay xây dựng những bức tường sẽ chỉ khiến tất cả chúng ta trở nên xa cách và hung hãn hơn. Cũng không phải sự sùng bái thần tượng về tiền bạc, vì nó khép chúng ta vào chính mình và tạo ra những hố sâu bất bình đẳng nhấn chìm nhân loại. Chúng ta cũng không thể được cứu bởi chủ nghĩa tiêu dùng, thứ làm tê liệt tâm trí và làm tê liệt tâm hồn.
Con đường mà bầu trời vạch ra cho cuộc hành trình của chúng ta là một con đường khác: con đường hòa bình. Nó đòi hỏi, đặc biệt là giữa bão táp, chúng ta cùng nhau lèo lái con thuyền về cùng một phía. Thật đáng xấu hổ rằng, trong khi tất cả chúng ta đều phải chịu đựng sự khủng hoảng của đại dịch, đặc biệt là ở đây, nơi mà những cuộc xung đột đã gây ra biết bao đau khổ, thì bất cứ ai cũng nên quan tâm đơn giản đến công việc của mình. Sẽ không có hòa bình nếu không có sự chia sẻ và chấp nhận, không có một nền công lý bảo đảm sự bình đẳng và tiến bộ cho tất cả mọi người, bắt đầu từ những người dễ bị tổn thương nhất. Sẽ không có hòa bình trừ khi các dân tộc mở rộng vòng tay chào đón các dân tộc khác. Sẽ không có hòa bình chừng nào chúng ta coi người khác là họ chứ không phải mình. Sẽ không có hòa bình chừng nào liên minh của chúng ta chống lại những người khác, vì liên minh của một số người chống lại những người khác chỉ làm gia tăng sự chia rẽ. Hòa bình không đòi hỏi người thắng hay kẻ thua, mà là những người anh chị em, những người, vì tất cả những hiểu lầm và tổn thương của quá khứ, đang đi từ xung đột đến hiệp nhất. Chúng ta hãy yêu cầu điều này trong lời cầu nguyện cho toàn bộ Trung Đông. Ở đây tôi đặc biệt nghĩ đến đất nước láng giềng bị chiến tranh tàn phá Syria.
Tổ Phụ Abraham, người mà ngày nay mang chúng ta đến với nhau trong sự hiệp nhất, là một vị tiên tri của Đấng Tối Cao. Một lời tiên tri cổ xưa nói rằng các dân tộc “sẽ đập gươm thành lưỡi cày, giáo thành lưỡi câu” (Is 2: 4). Lời tiên tri này đã không được ứng nghiệm; trái lại, gươm và giáo đã biến thành tên lửa và bom đạn. Vậy từ đâu, cuộc hành trình hòa bình có thể bắt đầu? Từ quyết định không có kẻ thù. Bất cứ ai có can đảm nhìn vào các vì sao, bất cứ ai tin vào Chúa, không có kẻ thù để chiến đấu. Người đó chỉ có một kẻ thù duy nhất phải đối mặt, một kẻ thù đứng ở cánh cửa trái tim và gõ cửa để bước vào. Kẻ thù đó là lòng thù hận. Trong khi một số cố gắng có kẻ thù hơn là làm bạn, trong khi nhiều người tìm kiếm lợi nhuận của riêng mình với chi phí của người khác, những người nhìn vào các vì sao hứa hẹn, những người theo con đường của Thiên Chúa, không thể chống lại ai đó, nhưng cùng với tất cả mọi người. Họ không thể biện minh cho bất kỳ hình thức áp đặt, áp bức và lạm dụng quyền lực nào; họ không thể áp dụng một thái độ hiếu chiến.
Các bạn thân mến, tất cả những điều này có thể xảy ra không? Tổ phụ Abraham, người có thể hy vọng đổi lấy tát cả mọi hy vọng (xem Rm 4:18), khuyến khích chúng ta. Trong suốt lịch sử, chúng ta thường xuyên theo đuổi những mục tiêu quá trần tục và tự mình hành trình, nhưng với sự giúp đỡ của Chúa, chúng ta có thể thay đổi để hoàn thiện hơn. Nhân loại ngày nay, đặc biệt là chúng ta, những tín đồ của tất cả các tôn giáo, tùy thuộc vào chúng ta, biến công cụ hận thù thành công cụ hòa bình. Chúng ta phải kiên quyết kêu gọi các nhà lãnh đạo của các quốc gia làm cho việc phổ biến vũ khí ngày càng gia tăng nhường chỗ cho việc phân phối lương thực cho tất cả mọi người. Chúng ta có trách nhiệm im lặng những lời buộc tội lẫn nhau để có thể lắng nghe tiếng kêu của những người bị áp bức và bị ruồng bỏ trong thế giới của chúng ta: tất cả quá nhiều người thiếu lương thực, thuốc men, giáo dục, quyền lợi và phẩm giá! Chúng ta phải làm sáng tỏ những thủ đoạn mờ ám xoay quanh tiền bạc và yêu cầu rằng tiền bạc không phải lúc nào cũng kết thúc và chỉ củng cố sự xa hoa không thể kiềm chế của một số ít. Việc bảo tồn ngôi nhà chung của chúng ta khỏi những mục tiêu săn mồi của chúng ta là tùy thuộc vào chúng ta. Chúng ta phải nhắc nhở thế giới rằng sự sống của con người có giá trị cho những gì thuộc về nó chứ không phải cho những gì nó có. Rằng sự sống của những người chưa ra đời, người già, người di cư cùng nam giời và nữ giới bất kể màu da hay quốc tịch của họ, luôn thiêng liêng và đáng giá như mạng sống của những người khác! Chúng ta có đủ can đảm để ngước mắt lên và nhìn vào những vì sao, những vì sao mà tổ phụ Abraham của chúng ta đã mục kích, những vì sao hứa hẹn.
Cuộc hành trình của Abraham là ơn phúc của hòa bình. Tuy nhiên, điều đó không hề dễ dàng: ông đã phải đối mặt với những cuộc đấu tranh và những sự kiện không lường trước. Chúng ta cũng có một hành trình khó khăn phía trước, mà giống như vị Tổ phụ vĩ đại, chúng ta cần phải thực hiện các bước cụ thể, đặt ra và tìm kiếm diện mạo của người khác, để chia sẻ những kỷ niệm, cái nhìn và khoảng lặng, những câu chuyện và trải nghiệm. Tôi bị ấn tượng bởi lời khai của Dawood và Hasan, một người theo Thiên chúa giáo và người theo Hồi giáo, những người không hề nản lòng về sự khác biệt giữa họ, đã cùng nhau nghiên cứu và làm việc. Họ cùng nhau xây dựng tương lai và nhận ra rằng họ là anh em. Để tiến lên phía trước, chúng ta cũng cần đạt được điều gì đó tốt đẹp và điều gì đó cụ thể cùng nhau. Đây là con đường, đặc biệt là đối với những người trẻ, những người không được thấy ước mơ của mình bị cắt đứt bởi những mâu thuẫn trong quá khứ! Cần phải dạy họ về tình huynh đệ, dạy họ nhìn vào các vì sao. Đây là một trường hợp khẩn cấp thực sự; nó sẽ là liều thuốc hữu hiệu nhất cho một tương lai hòa bình. Đối với các bạn, các bạn trẻ thân mến, là hiện tại và tương lai của chúng ta!
Duy nhất với tha nhân, vết thương của quá khứ mới có thể được chữa lành. Rafah đã kể cho chúng ta nghe về tấm gương anh hùng của Najy, từ cộng đồng Sabean Mandean, người đã mất mạng trong nỗ lực cứu gia đình của người hàng xóm Hồi giáo của mình. Có bao nhiêu người ở đây, giữa sự im lặng và thờ ơ của thế giới, đã dấn thân vào những cuộc hành trình của tình huynh đệ! Rafah cũng kể cho chúng ta nghe về những đau khổ khôn tả của cuộc chiến khiến nhiều người phải từ bỏ quê hương và đất nước để tìm kiếm tương lai cho con cái của họ. Cảm ơn bạn, Rafah, đã chia sẻ với chúng ta quyết tâm vững chắc của bạn để ở lại đây, trên mảnh đất của cha ông các bạn. Cầu xin những người không còn phải như vậy, làm như vậy, và phải chạy trốn, hãy tìm thấy một sự chào đón tử tế, phù hợp với những người dễ bị tổn thương và đau khổ.
Chính nhờ lòng hiếu khách, một nét đặc trưng của những vùng đất này, mà Abraham đã được Thiên Chúa đến thăm và ban tặng một đứa con trai, khi dường như mọi hy vọng đã tiêu tan (x. St 18: 1-10). Anh chị em thuộc các tôn giáo khác nhau, ở đây chúng ta thấy mình như ở nhà, và từ đây, chúng ta cùng nhau ước mong cam kết thực hiện ước mơ của Tiên Chúa là gia đình nhân loại có thể trở nên hiếu khách và chào đón tất cả con cái của Người; rằng nhìn lên cùng một bầu trời, đó sẽ là cuộc hành trình trong hòa bình trên cùng một trái đất.
Dịch: Jos. Tú Nạc, Nguyễn Minh Sơn