Chúng ta đã nói đến thánh Giuse như một thiên thần (1), như người đặc biệt (2), như là siêu nhân theo cách gọi rất thời thượng của giới trẻ. Giờ đây chúng ta lược qua vài phẩm chất về ngài dưới lăng kính thực tiễn gần gũi: ngài như một thanh niên, một đàn ông đích thực. Chỉ thế thôi!
Người đàn ông đích thực theo quan điểm một số giới trẻ mang nặng phong cách bên ngoài như: thuộc giới showbiz, làng thời trang, có sức thu hút nhờ các phụ kiện đồng hồ mắt kính điện thoại, phải hấp dẫn giới tính (bất kể giới nào), hoặc chung chung cho rằng phải là đại gia với kiều nữ, bất luận tuổi tác cũng như luân lý đạo đức. Nghĩa là đã có tiền nhiều thì cứ việc bỏ vợ và chọn một hay nhiều “chân dài” cách “vô tư”. Vì quan điểm và lối sống nông cạn đó, rất nhiều người chúng ta không hiểu được tại sao Thánh Giuse có thể gìn giữ Đức Mẹ đồng trinh trọn đời, khi ngài là người chồng về phương diện pháp lý.
Người đàn ông đích thực là người bản lãnh với tinh thần trách nhiệm cao. Khoa chú giải Thánh Kinh vẫn chưa đưa ra chứng cứ chắc chắn để thuyết phục rằng: có hay không việc Thánh Giuse và Mẹ Maria đính ước với nhau để sống đồng trinh. Tuy nhiên, một số vị thánh trong đó có thánh Toma Aquinô, thánh Bernard Clairvaux và Josemaria Escriva ủng hộ lập trường, rằng thánh Giuse khi biết việc Đức Mẹ có thai bởi phép Chúa Thánh Thần, thì ngài quá đỗi tôn kính, thấy mình thật nhỏ bé trước một việc “kinh thiên động địa”, quá thấp hèn trước công trình tuyệt diệu của Chúa. Vì “run như run thần tử thấy long nhan”, ngài tìm cách trốn đi để an toàn cho mẹ Maria cũng như cho chính ngài. Tính cách vĩ đại làm ngài trở nên người đàn ông chính hiệu là: sau khi được thiên thần trấn an, ngài đã an tâm ở lại chu toàn sứ mạng cách trọn vẹn. Không tuyệt vời sao được khi chỉ là một thanh niên rất trẻ, nhưng đã lo liệu để đưa Đức Maria về Giêrusalem đăng ký, bảo vệ hài nhi Giêsu khỏi tay Hêrôđê, tìm cách sống còn cho gia đình bên Ai Cập và rồi đưa trở về quê hương sinh sống an toàn, đặc biệt là lòng tôn kính người vợ (pháp lý) của mình.
Một bạo chúa bạo tàn vùng Địa Trung Hải đã từng giết mẹ vợ, cả vợ lẫn ba người con trai cùng anh rể, từng giết ba trăm sĩ quan quân đội như Hêrôđê ... vậy mà thánh Giuse thoát thân được thì hẳn phải là một thanh niên khôn ngoan, lanh lợi, và mạnh mẽ chứ không thể nào già lọm khọm như các tranh vẽ cho thấy.
Vâng, không phải vẻ hào nhoáng về mặt giới tính, nhưng chính tính cách bản lĩnh tự chủ bản thân với ý thức đầy trách nhiệm trong tinh thần kính sợ Chúa, làm cho Thánh Giuse trở nên một đàn ông đích thực.
Lm. Phêrô Nguyễn Đức Thắng