Con người thật mong manh

Thứ sáu - 11/12/2020 07:40

Hihi dạ. Con người thật mong manh, ngọn đèn trước gió cha nhỉ". Đó là cảm xúc của một người quen khi xem những bài viết, những bài chia sẻ hàng ngày của bỉ nhân hay nói về sự chết, về ngày cuối.

Không phải là thật mong manh mà là quá mong manh.

Thật vậy, đời con người dù là bất cứ ai nhưng không thể nào tránh khỏi cái chết và cái chết không ai biết được. Ngày sinh có nhưng ngày tử vẫn còn bỏ ngõ không ai biết được. Có khi con người cố níu kéo sự sống của mình nhưng ngoài tầm tay với. Có người nằm một chỗ qua tháng này đến năm kia dẫu không thể tự mình sinh hoạt cá nhân nhưng không thể nào đi được. Sự sống xem ra quả là mầu nhiệm.

Đời người thật vắn vỏi như Thánh Vịnh nhắc nhớ :

Kiếp phù sinh, tháng ngày vắn vỏi,
tươi thắm như cỏ nội hoa đồng,
một cơn gió thoảng là xong,
chốn xưa mình ở cũng không biết mình. (Tv 103, 15.16)

Lời Thánh Vịnh này đã diễn tả sự hữu hạn của cuộc đời, sự mong manh của thân phận con người. Như bông hoa sớm nở chiều tàn, chúng ta dù là ai đi nữa, tất cả rồi cũng sẽ đi đến một chung cuộc biến tan...

Chết là cuộc sống này chấm hết, và mọi cái ta sở hữu cũng chấm dứt. Không ai chết hai lần và cũng không ai chết thay ai, mỗi người đều phải chết cho cái chết của riêng mình, chẳng ai tránh khỏi định mệnh đó: “Hodie mihi, cras tibi” – Nay người, mai ta. Thật là điều “cay đắng đối với ai đang an hưởng tài sản của mình, đối với người không phải âu lo, người thành công trong hết mọi việc, người còn khỏe mạnh để hưởng thú vui” (Hc 41,1).

Mỗi khi nhìn thấy ai đó chết, khi đối diện với cái chết thì ta thấy mình mất hết, mất cả đời mình, nên dễ có một cái nhìn sầu thảm, sinh ra thất vọng chán chường (Sm 12, 23). Tuy nhiên, sự khôn ngoan đích thực thì vượt xa cái nhìn ấy, nhất là khi nhận biết thân phận mình cũng như vạn vật nằm trong vòng chuyển hóa, hết đời con sâu thì chào đời cánh bướm. Chết chỉ là một cách thuận theo lẽ Trời. J.L.Mc Creery cũng đã xác tín: “Chẳng có gì mất cả! Những vì sao lặn xuống để rồi mọc lên sáng hơn ở bờ bên kia”.

Đối diện hay đứng trước cái chết, thánh Phanxicô Assisis dạy ta: “Đừng giữ gì cho mình, để Đấng đã phó dâng tất cả vì anh em có thể đón nhận con người toàn vẹn của anh em”. Theo gương Chúa Giêsu, thánh Phanxicô biến sự chết thành một biểu hiện của tình yêu trọn vẹn và một sự tin tưởng tuyệt đối. Đó là lý do ngài ca ngợi cái chết, vì dưới cái nhìn về nó, ngài thấy mọi thứ đều sáng rực. Ánh sáng này là bí mật tối hậu của cuộc đời. Đó là ánh sáng của Agape: một sự hiệp thông vĩnh viễn với Đức Kitô.

Hơn một lần, ta bắt gặp Nhạc sĩ Văn Cao có những vần thơ nói về vấn đề sống-chết nghe như âm hưởng của Lời Chúa vậy : “Giữa sự sống và sự chết, tôi chọn sự sống. Để bảo vệ sự sống, tôi chọn sự chết”. Sự sống là cái gì quý giá nhất trong cuộc đời, đáng cho ta nâng niu, bảo toàn. Thế nhưng rồi ta đừng cố níu lấy sự sống tạm bợ này, vì ta chỉ chết cái chết của hình hài thể lý chứ không phải cái chết của tâm hồn linh thiêng bất tử. Chính thái độ tham sống sợ chết đến độ bấn loạn tâm thần mới làm ta chết cách não nề, khốn đốn và u ám nhất. Thái độ tham sân si và giận hờn sẽ làm cho cuộc đời con người không bao giờ bình an và hạnh phúc.

Có những cái chết ra đi thật bất ngờ để rồi ta được mời gọi tỉnh thức. Mùa Vọng cũng mời gọi ta sống tỉnh thức để chờ Chúa dến nhưng rồi sống tỉnh thức là điều không dễ, tự sức ta không thể được. Chúa Giêsu cho thấy tỉnh thức phải luôn đi đôi với cầu nguyện, “Vì tinh thần thì hăng say, nhưng thể xác lại yếu hèn” (Mt 26,41). Sống thân thiết với Chúa là cách sống tỉnh thức tốt nhất. Chính Chúa đã xác định: “Không có Thầy, anh em chẳng làm gì được” (Ga 15, 5).

Có chuyện kể về vị đan tu tên là Mésique, khi hấp hối sắp chết, ông đã thều thào nói những lời cuối cùng với các anh em như sau: “Tôi chỉ khuyên anh em một bài học mà tôi đã cảm nghiệm và rút ra được sau 12 năm thinh lặng để sám hối trong căn phòng kín này là: ai luôn ý thức mình sẽ chết thì sẽ không còn cố tình phạm tội nữa”.

Thường xuyên suy gẫm về sự chết là cách thế hữu hiệu để sống thật đẹp đời mình. Cha Charles de Foucault khuyên ta: “Bạn hãy sống như bạn sẽ chết vào tối nay”.

Blanchecotte đã đưa ra một câu châm ngôn rất hữu ích cho đời sống mỗi người chúng ta: “Hãy suy nghĩ như mình sắp chết, nhưng hãy hành động như mình bất tử”.

“Suy nghĩ như mình sắp chết”: giúp chúng ta dễ xóa bỏ những tham, sân, si; dễ buông bỏ những danh, lợi, thú; dễ từ bỏ những vương vấn và thái độ bám níu vào cuộc đời tạm bợ này.

“Hành động như mình bất tử”: coi như mình chẳng bao giờ chết, vì mọi hành động đều có giá trị vĩnh cửu. Điều quan trọng không phải là suy nghĩ nhiều, mà làm thế nào để yêu mến nhiều.

Và mỗi người chúng ta cần phải khẳng định về chính mình như thánh Phaolô: “Đối với tôi, sống là Đức Kitô, và chết là một mối lợi” (Pl 1, 21). Lợi là vì Chúa Kitô chính là sự sống mới của ta; lợi là vì cái hư hoại trong ta sẽ trở nên bất hoại, cái khả tử sẽ nên bất tử nhờ Đức Kitô (1Cr 15, 53).

Với niềm tin Kitô giáo, ý nghĩa và giá trị cuộc sống của ta chỉ ở nơi Chúa mà thôi. Đừng bao giờ đặt vấn đề để qui hướng về bản thân mình như Nguyễn Du: “Bất tri tam bách dư niên hậu, thiên hạ hà nhân khấp Tố Như”. (Không biết 300 năm về sau, thiên hạ ai người khóc Tố Như.

Tất cả sẽ chấm hết khi con người tắt thở. Tất cả những gì đời con người ky cóp cũng để lại cho người khác xài.

Vậy nên chăng ta hãy bình tĩnh sống và hãy sống như hôm nay là ngày cuối cùng của đời mình. Và nhất là hãy sống làm sao để khi mình nhắm mắt, mình mỉm cười và mọi người phải khóc vì thương nhớ mình.

Người Giồng Trôm